درود و مهر من مارال پژاوند هستم با پادکست زن در قاب تاریخ و این اپیزود پایانی از پادکست زنان ادیب ایران زمینه با نقش آفرینی سیمین بهبهانی.
در پادکست زنان ادیب ایران زمین با زنانی آشنا شدیم که نماد و الگویی بودند از زنانیکه از درون جوشیدند، سرود خودشون رو سر دادن و از دل تمام نابرابری‌های جنسیتی راهی برای ابراز وجود پیدا کردن. زنانیکه ناسزا شنیدند ، تمسخر شدند ، مورد نقد و بعضا اتهام قرار گرفتن ، زخم خوردند و حتی در نتیجه ی تعصب کشته شدند . زنانی که اگر تلاشهای پیشگامانه ی آنها نبود، شاهد چنین نسل اگآه و شجاعی از زنان و دختران امروز ایران نبودیم.
اسپانسر این مجموعه هیچ کسی غیر از خود شما نیست. از شما نازنینان میخوام در صورتیکه این روایت به گوش جانتون نشست صدای من باشید و زن در قاب تاریخ رو به دوستان و عزیزانتون معرفی کنید.
داستان امروز من درباره ی بانوی غزلسرا و یکی از خلاق ترین شاعران زن معاصر ایرانه که به او لقب نیمای غزل دادن.
سیمین خلیلی ملقب به سیمین بهبهانی که این نام رو از نام خانوادگی همسرش وام گرفت، متولد ۲۸ ام تیرماه ۱۳۰۶ در تهران از پدر و مادری فاضل و فرهیخته به دنیا اومد.
عباس خلیلی پدر سیمین ، شاعر و نویسنده و مدیر روزنامه ی اقدام بود. او ۱۱۰۰ بیت از شاهنامه رو به عربی برگردوند و رمانهای زیادی رو به چاپ رسوند. فخر عظمی ارغون مادر سیمین، از اشراف زادگان تهران این فرصت رو داشت که درمکتبخانه ی خصوصی فقه و اصول و عربی و فارسی با متون نظم و نثر رو یاد بگیره و همینطور زبان فرانسوی رو هم از یک مربی سوئیسی آموزش ببینه. او سالها به عنوان معلم زبان فرانسه در آموزش و پرورش مشغول کار بود.
فخر عظمی از زنان پیشرو در جنبش زنان و از شاعران موفق زمان خودش بود. زندگی او با پدر سیمین دوام چندانی نداشت و کمی بعد از جدایی با عادل خلعتبری مدیر روزنامه ی آینده ازدواج کرد و از او صاحب سه فرزند دیگر شد.
بله سیمین داستان ما قریحه شاعری و قلم نوشتن را از پدر و بیشتر مادرش که با او زندگی میکرد و در شکل گیری شخصیت سیمین بسیار موثر بود ، به میراث داشت. چرا که او از نوجوانی شعر میگفت و متاثر از ملک الشعرای بهار و پروین اعتصامی که در منزل اونها آمد و شد داشتند، شعرهای اجتماعی میگفت و حتی در زمینه ی حقوق زنان به شدت فعال شد
سیمین داستان ما، دختری ۱۹ ساله بود که با حسن بهبهانی ازدواج کرد. ثمره ی این ازدواج سه فرزند بود. دو پسر و یک دختر. و بعد ازدواج به خواست همسرش با نام بهبهانی ،اشعارش رو امضا میکرد و حتی بعد از جدایی از همسر ،در میان مردم با همین نام شناخته میشه.
سیمین با اینکه در دانشگاه حقوق خوند اما در این رشته مشغول به کار نشد، بلکه به مدت ۳۰ سال در آموزش و پرورش معلم بود و در طول زندگیش بیش از ۶۰۰ غزل سرود و در ۲۰ کتاب اونها رو منتشر کرد.سیمین دو بار در سال‌های ۱۹۹۹ و ۲۰۰۲ برنده ی جایزه ی نوبل ادبیات شد. او در چندین نشست ادبی در جهان دعوت شده و چند جایزه ی بین‌المللی هم دریافت کرد.
در کنار مضامیتی چون عشق به وطن، فقر، جنگ ، انقلاب و آزادی بیان مضمونی که در اشعار سیمین به وضوح به چشم میخوره توجه به زن و وضعیت اجتماعی و خانوادگی اونه و او بارها به نقد جامعه‌ی مرد سالار میپردازه که ارزش‌های والای یک زن رو نادیده گرفته. با این وصف باید سیمین رو یکی از فعالان دفاع از حقوق زنان دونست .
در سال ۱۳۸۸ بود که سیمین از طرف شهرداری پاریس به مناسبت روز جهانی زن برای حضور درمراسم هشتم مارس ، دعوت شد . در آن تاریخ سیمین ۸۲ ساله بود اما در فرودگاه اجازه ی خروج از کشور پیدا نکرد اما او پیام تبریک خودش رو که در سایت تریبون فمنیستی منتشر شد به گوش زنان جهان رسوند:
“می گویند چه کسی این کسره اضافه اختصاصی را به دنبال واژه”روز” نهاده است تا آن را برای همیشه از آن زن کند؟ می‌گویم دستهای ظریف و ساق و ساعد پیروزمند اوست که از هر درخت معرفت سیبی ، و از هر کشتزار ارادت خوشه ای توشه راه دراز سده ها کرده است تا او را بضاعت همسری و مادری و برابری بخشد. پس مریزاد دستی که مر خستگان را دوای دل و مرهم جان فرستد.”
شعرهای معروفی از سیمین نظیر دوباره میسازمت وطن که از معروفترین شعرهای حماسی او هست و اون رو به بانوی قصه ی ایران یعنی سیمین دانشورپیشکش کرد، با صدای داریوش اقبالی ، سکوت گویا با صدای استاد ایرج بسطامی و دلم گرفته ای دوست، با صدای همایون شجریان به گوش مردمان ایران آشناست .
بخشی از شعر دلم گرفته ای دوست سیمین رو باهم بشنویم .!
دلم گرفته ای دوست !هوای گریه با من.
گر از قفس گریزم، کجا روم، کجا من؟
کجا روم ؟ که راهی به گلشنی ندارم،
که دیده بر گشودم به کنج تنگنا ، من
نبسته ام به کس دل ، نه بسته کس به من دل
چو تخته پاره بر موج ، رها، رها، رها من!
سیمین در کنار کتاب‌های شعرش یک کتاب داره به نام “با قلب خود چه خریدم؟” که به شعر نیست و مروریه بر خاطرات مهم زندگی اش و همه ی اونچه که می‌خواست از خودش و روزگارش بگه و کتابی به نام” با مادرم همراه ” که در اون زندگینامه ی خودش رو به زبانی شیرین بازگو کرده.
سیمین در ۸۷ سالگی در حالیکه حدود دوهفته قبل به کما رفته بود ،به دلیل ایست قلبی و تنفسی در بیمارستان پارس تهران از دنیا رفت. پیکر سیمین علیرغم خواست خودش که دوست داشت در امامزاده طاهر واقع در مهرشهر کرج و در کنار همسر دومش منوچهر کوشیار به خاک سپرده شود، در بهشت زهرا و در مقبره ی خانوادگی به خاک سپرده شد.
شاعران و ادیبان و دوستداران سیمین پس از درگذشت او پیام‌های تسلیت و قدردانی از خدمات ادبی و اجتماعی او، برای خانواده و جامعه ی ایران که پرورنده ی این بانوی شاعر، که از مفاخر سرزمین ایران بود، نوشته و به حق این گوهر زمانه رو پاس داشتند.
در اپیزود پایانی زنان ادیب ایران زمین ، که تلاش شد به اثرگذارترین بانوان توانا و ادیب ایران که در رشد ادبیات و فرهنگ این دیار سهم داشتند، پرداخته بشه، لازمه به یاد بسپریم که تکه های وجودی ما زنان در گذشته علیرغم وجود زمینه های نامساعد تحصیل و پیشرفت ، چگونه درخشیدند، عمیقا فکر کنیم در مقایسه با امروزی که مسیر کسب و ارتقا مهارت ها برای هر بانوی خواهان رشد، فراهم هست، مسئولیت هر یک از ما چیه؟
در این مسیر ،آکادمی آوای صلح سيمرغ همراه شماست. از شما دعوت میکنم که به کانال تلگرام و اینستاگرام این مجموعه بپیوندید .
منابع
