اعتماد به نفس به زبانی ساده یعنی اینکه چه اندازه خودم را در موضوع یا کاری دانا و توانا بدانم. و این مقوله با عزت‌نفس تفاوت دارد و اغلب با آن اشتباه گرفته می‌شود. عزت‌نفس درونی و به باور ارزشمندی در عمق ناخودآگاه ما برمی‌گردد. اما اعتماد به نفس ذهنی و اکتسابی است یعنی با کسب مهارت‌های مختلف در مدتی کوتاه می‌توان آن را ارتقا بخشید.
می‌شود گفت همه‌ی انسان‌ها اعتماد به نفس دارند. دسته‌ی اول کسانی که میگویند: میدانم و توان رسیدن به اهداف و خواسته‌هایم رادارم (اعتمادبه‌نفس بالا و مثبت) و دسته‌ی دوم کسانی که میگویند: نمی‌دانم و نمی‌توانم و یا باوجود آنکه میدانم، توان رسیدن به خواسته‌هایم را ندارم (اعتمادبه‌نفس پایین یا منفی).
در نتیجه می‌توان گفت اعتماد به نفس، یعنی اینکه چه باوری به خودم دانسته‌ها و توانایی‌هایم دارم. لازم به ذکر است که پایه‌های اعتماد به نفس در ۱۴ ماه ابتدای زندگی گذاشته می‌شود.
اولین و پایه‌ای‌ترین مسئله پذیرش خود با مجموعه‌ایی از نقاط قوت و ضعف و همین‌طور عدم مقایسه خود با دیگران است چراکه مقوله‌ی اعتمادبه‌نفس یک طیفی از موارد مثبت و منفی را شامل می‌شود و نمی‌توان گفت فردی وجود دارد که در تمام زمینه‌ها اعتماد به نفس کامل و صد درصد دارد. درنتیجه با تمرکز و توجه به نقاط مثبت و تبدیل آن به مهارت فرد در جهت ایجاد باورهای مثبت و می‌توانم های خود قدم برمی‌دارد که منجر به رفتارهای صحیح و سنجیده، و در نتیجه احساس خوب و عالی نسبت به خود می‌گردد.
مرحله‌ی بعد تعیین درست و دقیق خواسته و پیدا کردن معنا و انگیزه‌ایی برای حرکت و رشد با چشم‌اندازی که در چرخه‌ی زندگی‌اش در همه‌ی ابعاد کار، روابط، شغل، سلامتی، مسائل خانوادگی و مالی و.. در نظر دارد.
مرحله‌ی بعدی نوشتن برنامه‌ایی هدفمند شامل آموزش یادگیری و کسب مهارت، اقدامات کوچک و مستمر با تکرار و تمرین عملی و ذهنی (تصویرسازی).
رسیدن به نتایج عالی با قدم‌های کوچک شروع می‌شود در این مرحله قدم برداشتن مهم‌ترین مسئله است چراکه اغلب به دلیل ترس از قضاوت و باور عدم خلاقیت و یا نبود شرایط عالی از اقدام کردن خودداری می‌کنند.
زبان بدن
فردی با اعتماد به نفس بالا در ارتباطات اجتماعی، با ظاهری آراسته، منظم و شیک ظاهر می‌شود. که شامل پوششی متناسب با فیزیک بدنی و هر موقعیت مکانی، احساس راحتی در آن و پاکیزگی لباس‌ها، اتوکشیده و معطر بودنشان است. موهای مرتب، دندان‌های تمیز و صورتی بشاش همراه با لبخند. درآقایون محاسن مرتب در خانم‌ها آرایشی معقول و ملایم که این مقوله با اعتمادبه‌نفسی که از عمق زیبایی درون ناشی می‌شود، به‌هیچ‌وجه منافاتی ندارد.
انسانی که دارای اعتماد به نفس بالا است ورزش کردن جز برنامه‌ی روزانه‌ی او بوده و گذشته از داشتن اندامی متناسب به همراه رژیم درست غذایی، به دلیل آزاد شدن مقادیر زیادی هورمون اندورفین احساس شادی و مفید بودن دارد. راست‌قامت است. شانه‌ها متمایل به عقب و سینه به سمت جلو و همین‌طور در زمان نشستن استوار بوده و از قوز کردن خودداری می‌کند.
برقراری ارتباط چشمی یکی از نشانه‌های اعتماد به نفس بالا است که با انجام تمرین آیینه، نگاه کردن به چشمان خود و صحبت کردن می‌توان آن را تقویت کرد. در ارتباط چشمی باید در نظر داشت که از خیره شدن به مدت طولانی جداً باید پرهیز کرد. برای این کار با در نظر گرفتن مثلثی از دو چشم و پیشانی و یا دو چشم و بینی در طرف مقابل، می‌توان ارتباط چشمی مؤثرتری برقرار کرد.
صدای شما و شیوه‌ی صحبت کردن شما در برقراری ارتباطی مؤثر با دیگران و اثرگذاری تأثیر بسزایی دارد. برای آنکه صدایی رساتر و زیباتر داشته باشید تمرینات تنفسی دیافراگمی و شکمی برای رساندن هوای بیشتر به تارهای صوتی و درنتیجه صدایی زیباتر، بسیار حائز اهمیت است. با صدایی بلند، رسا و محکم صحبت کنید چراکه مهم‌تر از کلام، صدا و لحن کلام به همراه حالت بدن است که پیام گوینده را به‌خوبی انتقال می‌دهد.
تمرینات ذهنی یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین راه‌های افزایش اعتماد به نفس است. چراکه اعتمادبه‌نفس یک فرایند اکتسابی و ذهنی است. تجسم گل زدن در مسابقه، تجسم قبولی در کنکور…تصاویر ذهني مثبت و صحبت کردن با خود و با اعتمادبه‌نفس، فرد را برای گرفتن نتیجه در دنیای فیزیکی آماده می‌کند. چراکه ذهن ما تفاوتی بین تصویرسازی و آنچه به‌واقع اتفاق می‌افتد را درک نمی‌کند. بنابراین هر آنچه به عینیت درمی‌آید قبل از آن در ذهن تصویر شده است. با پرورش ذهن می‌توان داستان زندگی خود را در سرتان آن‌گونه که دوست دارید، از سر بنویسید.
منابع
آپارات
هلاکویی_ احمد نوری_ عباس‌منش
برتون کیت پلاتز: اعتماد به نفس به زبان ساده_ مترجم: قراچه داغی مهدی
نگارنده: مارال پژاوند
در این باره بیشتر بخوانید
راه‌های رسیدن به خودباوری چیست؟
عزت نفس چطور زندگی ما را بهبود می بخشد؟
راهکارهایی جهت شناخت و تقویت مهارت فردی
