پرورش خلاقیت در کودکان نقش مهمی در آینده آنها خواهد داشت. این امر کمک می کند تا آن ها در بزرگسالی به انسان هایی مستقل و متکی به خویش تبدیل شوند. با رشد خلاقیت کودکان آن ها توانایی روبرو شدن با چالش های مختلف را پیدا می کنند و می توانند به توانایی های خود اعتماد کنند. انسان های خلاق، نگرش مثبتی در مواجهه با مسائل دارند و بهتر می توانند از زندگی خود لذت ببرند.
خلاقیت چیست؟
خلاقیت توان ساختن یا خلق کردن چیزی جدید است. این ویژگی به ایجاد روشی جدید یا راهکاری تازه برای حل یک مشکل یا انجام فرایندی خاص و یا خلق دستگاهی کارآمد می انجامد. بیهوده نیست که می گویند خلاقیت باعث پیشرفت در تمامی عرصه ها می شود.
بعضی از افراد گمان می کنند که خلاقیت صرفا یک توانمندی درونی است. اما باید بدانید که خلاقیت مانند مهارت های دیگر قابل یادگیری است. لزوماً انسان‌های دارای هوش بالا، انسان‌های خلاقی نیستند. بلکه کسانی خلاق هستند که توانسته‌اند هوش خود را به نحو مطلوبی تربیت و سازماندهی کنند.
با توجه به اهمیت خلاقیت و پرورش آن در زندگی این سوال ممکن است برای بسیاری از ما پیش بیاید که چه کارها و روش هایی به تقویت و پرورش خلاقیت در کودکان می انجامند؟ چه شیوه ها و تکنیک هایی وجود دارند که به وسیله آن ها می توان به رشد خلاقیت کودک کمک کرد؟
در این مقاله 7 روش افزایش خلاقیت در کودکان را برای شما خواهیم گفت. این روش ها می توانند به شما کمک کنند تا گامی مهم و اثرگذار در این راستا بردارید و کودک را در مسیر درست شکوفایی استعدادهایش هدایت کنید.
1- بازی کردن با کودکان
بازی کردن یکی از قدیمی ترین و موثرترین روش های افزایش خلاقیت در کودک است. کودکان در حین بازی یاد می گیرند که چگونه راهکارهای جدید را بیاموزند. آن ها با بازی کردن شجاعت و قابلیت های بیشتری پیدا می کنند. بازی به تقویت حس تخیل کودک کمک می کند. افرادی که تخیل قوی تری دارند؛ توانایی بیشتری دارند تا بتوانند خارج از مرزها و محدودیت های تعریف شده حرکت کنند.
بازی هایی مانند نقاشی کردن، ساختن کاردستی و انجام بازی های چالشی و فکری در رشد و تقویت خلاقیت بسیار موثرند.
یک مکان امن و راحت برای کودکان مهیا کنید تا بتوانند در آنجا راحت و بدون ترس از کثیف کاری از هر وسیله هنری که می خواهند استفاده کنند. بازی و کار کردن با وسایلی مانند کاغذ و مقوا، مداد شمعی، گچ، مارکر، چسب، برچسب، رنگ انگشتی و گِل رُس به رشد خلاقیت کودک کمک می کند.
2- تقویت ایده پردازی
از دیگر راهکارهای افزایش خلاقیت در کودکان ایجاد فضایی مناسب است تا کودک بتواند ایده ها و نظرات خود را بیان کند. حتی اگر ایده و نظر کودک غیر منطقی و غیر قابل اجرا باشد باز لازم است که به او اجازه بیان نظرش را بدهید. در این جا هدف مشارکت کودکان و فعالیت ذهنی آن ها است. به بیانی دیگر در این مرحله تولید ایده است که اهمیت دارد. بنابراین به هیچ عنوان نباید کودک به واسطه بیان ایده اش مورد تمسخر قرار گیرد.
3- تمام کردن کارهای نیمه کاره
یکی از راهکارهای مهم و اساسی برای تقویت خلاقیت کودک این است که از او بخواهید چیزهای نیمه کاره را تمام و کامل کند. مثلا برای آن ها داستان و قصه ای بگویید اما پیش از رسیدن به پایان قصه از آن ها بخواهید که پایان داستان را حدس بزنند. یا تصاویر و نقاشی های نیمه تمام و حتی اشیاء ناقص را کامل کنند.
استفاده از اسباب بازی هایی که کودک قطعات آن ها را به یکدیگر متصل می کند و می تواند با آن ها مدل های مختلف بسازد؛ در رشد خلاقیت تاثیر بسیار دارد.
4- ایجاد فضای پرسش گری
کودکانی که مدام سوال می پرسند و دارای روحیه پرسش گری هستند؛ کودکان خلاق تری هستند. بنابراین می توان با ایجاد فضای پرسشگری، به تقویت این ویژگی و در نتیجه افزایش خلاقیت کودک کمک کرد.
کودکان به طور طبیعی کنجکاو و پرسشگر هستند. سوالات آن ها می تواند در تقویت مهارت های تفکری انتقادی آن ها بسیار موثر باشد. به شرطی که محیطی امن وجود داشته باشد تا کودکان بتواند سوالات خود را به راحتی بیان کنند. برای سوالات فرزند خود ارزش قائل شوید. اجازه دهید تا کودکان علت وقایع را بپرسند. و سوالات خود را برای شما مطرح کنند.
5- زمان و مقدار استفاده کودک از تلویزیون و بازی‌های کامپیوتری را کاهش دهید
درست است که در دنیای امروز نمی توان استفاده از موبایل، تلویزیون یا بازی های کامپیوتری را برای کودک به طور کامل ممنوع کرد. اما لازم است تا والدین نحوه و میزان ارتباط کودک با این وسایل را کنترل کنند. تماشای بیش از حد تلویزیون و انجام بازی های کامپیوتری می تواند منجر به پرخاشگری کودکان، انزوا، تیک عصبی، آسیب‌های جسمی، چاقی و … شود. بنابراین ضروری است که والدین به این امر توجه دقیق داشته باشند.
6- اجازه دهید کودک در جمع بازی کند
بازی در جمع و در کنار دیگر کودکان از جمله فعالیت های مفیدی است که مهارت‌های ارتباطی کودک را تقویت می‌کند. کودکان در حین بازی در جمع مهارت هایی چون برقراری ارتباط با دیگران، مفهوم نوبت، حقوق دیگری، از خود گذشتگی و کار جمعی را می آموزند. افزایش مهارت های ارتباطی یکی از راهکار های موثر افزایش خلاقیت در کودکان است.
7- پرهیز از قضاوت و مقایسه
هر کودکی یک انسان منحصر به فرد است . آنان علایق و سلیقه‌های مختص خود را دارند. بنابراین هرگز کودکی را با قضاوت‌های ارزشی خوب و بد با دیگر کودکان و همسالانشان، مقایسه نکنید. کاهش اعتماد به نفس، محافظه کاری و تحقیر شدن در کودکی ساده‌ترین پیامدهای مقایسه شدن است.
